Soms heb je ze in je klas zitten: kinderen die erg graag hun eigen plan trekken, weerstand bieden als er geen begrip voor ze is, extreem boos kunnen worden bij onrecht of juist kinderen die erg teruggetrokken zijn, niet graag op de voorgrond treden en de kat uit de boom kijken. Beide groep kinderen zouden zomaar kinderen kunnen zijn die hoog sensitief zijn.
Twintig procent van de bevolking is hoog sensitief. Een prachtige aangeboren eigenschap, mits je weet hoe je ermee om moet gaan. Als je dus een klas met 25 leerlingen hebt, is de kans groot dat je een paar hoog sensitieve leerlingen in de klas hebt zitten, vaak zonder dat je deze eigenschap bij ze herkent.

Wat wat is dat nu, hoog sensitief zijn? Een korte uitleg:
Alles om ons heen, alles wat maar deel uit maakt van het leven, bevat energie. Planten, mensen, gebouwen, spullen in huis en school, de zon, enz. Hier is ook geen twijfel over mogelijk, het is wetenschappelijk onderzocht en bewezen. Iedereen heeft de mogelijkheid om met zijn zintuigen alles wat we horen, zien, voelen, proeven, ruiken enz. waar te nemen. Echter, bij hoog sensitieve mensen zijn die zintuigen zo sterk ontwikkeld dat deze prikkels veel sterker binnen komen als bij mensen die niet hoog sensitief zijn. Daar waar een ander gewoon een dagje naar school gaat, ervaart een hoog sensitieve leerling duizend en één prikkels:
* zo’n leerling weet binnen no time hoe het met de leraar is (ook al doet de leraar nog zo zijn best dat het prima gaat terwijl dat niet zo is, deze leerling weet wel beter)
* kan zich vaak slecht concentreren door alle prikkels die hij/zij ervaart
* mist vaak delen van de les door afgeleid te zijn door alle prikkels om hem/haar heen (waardoor bijv. niet is binnengekomen dat er volgende week een toets is)
* ervaart de pauze in de kantine (onbewust) als vermoeiend
* kan erg slecht tegen onrecht (springt bijv. tegen het plafond als hij/zij iemand anders wil helpen maar ondertussen de klas wordt uitgestuurd)
* voelt het als andere leerlingen niet lekker in hun vel zitten, kan zich daar ook druk/zorgen om maken
* ervaart bijv. enorm veel stress als de gymkleren in het kluisje zitten en die niet open krijgt en niemand wil helpen
* moet telkens schakelen bij het wisselen van de leerkrachten: de één wil het zus, de ander wil het zo en deze leerlingen willen het vaak goed doen
* enz.

Erg veel prikkels dus die allemaal verwerkt moeten worden maar ondertussen gaan de lessen en het huiswerk gewoon door. Daarnaast zijn dit kinderen die vanuit de basis ‘een goed hart hebben’. Ze hebben het vaak goed voor met een ander, willen het graag goed doen naar de leerkrachten. Ze hebben vaak een groot gevoel voor de natuur, voor creatieve vakken, voor kunstzinnige vorming enz. Als deze kinderen begrepen worden en gestimuleerd worden in hun kwaliteiten, heb je een stel bijzonder leuke leerlingen in de klas.
Het gaat juist mis als hun talenten niet erkent worden, als zij niet begrepen worden en er een oordeel geveld wordt zonder te weten of dit echt klopt. Dit drukt een enorm negatieve stempel op het contact tussen leerling en leerkracht. Het is ook best lastig om dit contact weer te herstellen.

Zoals gezegd zijn er ook hoog sensitieve leerlingen die juist heel terug getrokken zijn. Ze zijn bang om fouten te maken, vinden het lastig om contact met anderen te maken en voor je het in de gaten hebt zijn ze alweer uit je klas verdwenen. Voor een mentor is het goed om ook deze leerlingen in de gaten te houden. Zitten ze wel goed in hun vel, worden ze niet gepest, voelt deze leerling zich veilig op school waardoor hij/zij kan groeien?

Zoals alle leerkrachten op het Voortgezet Onderwijs weten, zitten deze kinderen midden in de pubertijd. De pubertijd is een lastige en zeer gevoelige periode voor deze kinderen. Als leerkracht kan je zowel een positieve als negatieve stempel drukken op het leven in deze periode voor de leerling. Voelt de leerling zich begrepen en welkom, dan zal hij/zij zich durven open te stellen en kan zich positief gaan ontwikkelen. Voelt de leerling zich niet begrepen en afgewezen, dan kan je er donder op zeggen dat hij/zij zich negatief gaat ontwikkelen. Bij teruggetrokken kinderen kan dit betekenen dat zij zich in zichzelf gaan opsluiten, ze worden steeds geslotener en ongelukkiger. Andere leerlingen gaan zich juist afzetten en herrie schoppen om op die manier maar duidelijk te maken dat ze niet begrepen worden of dat er iets anders aan de hand is. Beide zijn signalen op alert op te zijn.

Als leerkracht krijg je zóveel meer medewerking als je probeert om de leerling te begrijpen, als je soms je eigen fouten kan toegeven. Want hiermee geef je het voorbeeld dat er fouten gemaakt mogen worden, zowel door de leerkracht als door de leerling. Hier kan over gesproken worden en van geleerd worden en zo ontstaat er langzaam maar zeker een band van vertrouwen. Hier voelt de leerling zich prettig bij waardoor hij/zij zich anders zal opstellen en hier voelt de leerkracht zich prettig bij omdat hij een heel ander ‘soort leerling’ in de klas krijgt.

En soms…, gieren de hormonen door het lijf van de leerling, in deze tijd durven bepaalde leerlingen soms meer als dat ze ooit gedurfd hebben. Dit heeft alles te maken met de puberteit. Maar dit moet ook, het kind moet leren wat wel kan en wat niet, wat goed voelt en wat niet goed voelt en welke manier van reageren een positief effect heeft en welke een negatief effect. Maar besef ten allen tijden dat het kind zich aan het ontwikkelen is en soms rare sprongen maakt omdat het nu eenmaal even zo werkt in de hersenen.

Voor leerkrachten op het Voortgezet Onderwijs is het soms knap lastig om deze leerlingen te herkennen. Een leerkracht op de Basisschool heeft een jaar lang dezelfde klas en kan zijn leerlingen goed leren kennen (hoewel ook op de Basisschool nog niet zoveel bekend is over hoog sensitiviteit). Op het Voorgezet Onderwijs hebben de leerkrachten telkens een andere klas dus ieder kind tot in de puntjes leren kennen gaat gewoon niet. Gelukkig kan de mentor hier een goede rol in spelen. Als de mentor zijn leerlingen goed leert kennen, kan hij/zij de bijzonderheden doorgeven aan de collega’s. Het is aan de collega’s wat zij hiermee doen.

Er zijn ook leerkrachten die (bewust of onbewust) veel herkennen in de eigenschappen van hun hoog sensitieve leerlingen. Vaak zijn de hoog sensitieve leerlingen dol op deze leerkrachten, er is een bepaalde klik en ze kijken uit naar zijn/haar lessen. Daarentegen zijn er ook leerkrachten die helemaal niets kunnen met deze groep leerlingen en wordt het contact als zeer onprettig ervaren en soms zelfs als water en vuur.

Kortom: hoog sensitieve leerlingen zijn een boeiende groep leerlingen. Hoe je met hen omgaat is alles bepalend voor het onderlinge contact en het gedrag van de leerling op school.
In mijn praktijk begeleid ik kinderen en hun ouders en geef ik desgewenst advies aan scholen over deze leerling.
Tarieven en contactgegevens zijn te vinden op deze site.